تماشاگه

گــشــت غــمـنـاک دل و جـان عـقـاب

چــــو ازو دور شــــد ایــــام شـــبـــاب

دیـــد کــش دور بــه انــجــام رســیــد

آفـــتـــابـــش بـــه لـــب بــام رســیــد

بـــایـــد از هـــســتــی دل بــر گــیــرد

ره ســـوی کـــشـــور دیـــگــر گــیــرد

خــواســت تــا چــاره ی نــا چـار کـنـد

دارویــــی جـــویـــد و در کـــار کـــنـــد

صــبــحــگــاهــی ز پــی چـاره ی کـار

گــشــت بــربــاد ســبـک سـیـر سـوار

گـلـه کـاهـنـگ چـرا داشـت بـه دشت

نـاگـه ا ز وحـشـت پـر و لـولـه گـشـت

وان شــبــان بــیــم زده ، دل نــگــران

شـــــد پـــــی بـــــره ی نــــوزاد دوان

کـــبـــک در دامـــن خـــار ی آویــخــت

مــار پــیــچـیـد و بـه سـوراخ گـریـخـت

آهــو اســتــاد و نــگــه کــرد و رمــیـد

دشــت را خــط غــبــاری بــکــشــیــد

لـــیـــک صــیــاد ســر دیــگــر داشــت

صــــیــــد را فـــارغ و آزاد گـــذاشـــت

چــاره ی مــرگ نـه کـاریـسـت حـقـیـر

زنـــــده را دل نشود از جان سیر

صــیــد هــر روزه بــه چــنــگ آمـد زود

مـــگـــر آن روز کـــه صـــیـــاد نـــبــود

آشــیــان داشــت بـر آن دامـن دشـت

زاغـکـی زشـت و بـد انـدام و پـلـشـت

ســنــگ هــا از کــف طـفـلـان خـورده

جـــان ز صـــد گـــونــه بــلــا در بــرده

ســا ل هــا زیـسـتـه افـزون ز شـمـار

شـــکـــم آکـــنـــده ز گـــنــد و مــردار

بــــر ســـر شـــاخ ورا دیـــد عـــقـــاب

ز آسـمـان سـوی زمـین شد به شتاب

گـفـت کـه : ای دیـده ز مـا بـس بـیداد

بــــا تـــو امـــروز مـــرا کـــار افـــتـــاد

مــشــکــلــی دارم اگــر بــگــشــایـی

بــکــنــم آن چــه تــو مــی فــرمـایـی

گــفــت : مــا بــنـده ی در گـاه تـویـیـم

تــا کـه هـسـتـیـم هـوا خـواه تـو یـیـم

بـنـده آمـاده بـود ، فـرمـان چـیـست ؟

جان  به راه تو سپارم ، جان چیست ؟

دل ، چــو در خــدمــت تــو شـاد کـنـم

نــنــگــم آیــد کــه ز جــان یــاد کــنــم

ایـن هـمـه گـفـت ولـی بـا دل خویش

گــفــت و گــویـی دگـر آورد بـه پـیـش

کـایـن سـتـمـکـار قـوی پـنـجـه ، کنون

از نــیــاز اســت چــنــیــن زار و زبــون

لــیــک نــاگــه چــو غــضـبـنـاک شـود

زو حــســاب مــن و جــان پــاک شـود

دوســتــی را چــو نــبــاشــد بــنــیــاد

حــــزم را بــــایــــد از دســــت نــــداد

در دل خــویــش چــو ایــن رای گــزیـد

پــــر زد و دور تــــرک جــــای گـــزیـــد

زار و افــسـرده چـنـیـن گـفـت عـقـاب

کـه مـرا عـمـر ، حـبـابـی اسـت بـر آب

راسـت اسـت ایـن که مرا تیز پر است

لــیــک پــرواز زمــان تــیــز تــر اســت

مـن گـذشـتـم به شتاب از در و دشت

بــه شــتــاب ایــام از مــن بــگـذشـت

گــر چـه از عـمـر ‌دل سـیـری نـیـسـت

مــرگ مــی آیــد و تــدبـیـری نـیـسـت

مـن و ایـن شه پر و این شوکت و جاه

عـمـرم از چـیـسـت بـدیـن حـد کوتاه؟

تـــو بـــدیــن قــامــت و بــال نــاســاز

بــه چــه فــن یـافـتـه ای عـمـر دراز ؟

پــدرم نــیــز بــه تــو دســت نــیــافـت

تــا بــه مــنــزلــگــه جـاویـد شـتـافـت

لـــیـــک هـــنــگــام دم بــاز پــســیــن

چــون تـو بـر شـاخ شـدی جـایـگـزیـن

از ســـر حـــســـرت بــا مــن فــرمــود

کـایـن هـمـان زاغ پـلـیـد است که بود

عـمـر مـن نـیـز بـه یـغـمـا رفـتـه است

یـک گـل از صـد گـل تـو نشکفته است

چـیـسـت سـرمـایـه ی این عمر دراز ؟

رازی ایـن جـاسـت، تـو بـگـشا این راز

زاغ گــفــت : ار تــو در ایــن تــدبـیـری

عــهــد کــن تــا ســخــنــم بــپــذیـری

عـمـرتـان گـر کـه پـذیـرد کـم و کاست

دگـری را چـه گـنـه ؟ کاین ز شماست

ز آســـمــان هــیــچ نــیــایــیــد فــرود

آخــر از ایــن هـمـه پـرواز چـه سـود ؟

پــدر مــن کــه پــس از سـیـصـد و انـد

کـــان انـــدرز بـــد و دانـــش و پـــنـــد

بـــارهــا گــفــت کــه بــرچــرخ اثــیــر

بـــادهـــا راســـت فـــراوان تـــاثـــیــر

بــــادهــــا کــــز زبــــر خــــاک وزنــــد

تـــن و جـــان را نـــرســانــنــد گــزنــد

هـــر چـــه ا ز خــاک شــوی بــالــاتــر

بـــاد را بـــیــش گــزنــدســت و ضــرر

تـــا بـــدانـــجـــا کــه بــر اوج افــلــاک

آیـــت مـــرگ بـــود ، پـــیـــک هــلــاک

مــا از آن ســال بــســی یــافـتـه ایـم

کـــز بـــلـــنـــدی ‌رخ بــرتــافــتــه ایــم

زاغ را مــیــل کــنــد دل بــه نــشــیـب

عــمـر بـسـیـارش ار گـشـتـه نـصـیـب

دیــگــر ایــن خــاصــیــت مـردار اسـت

عــمــر مــردار خــوران بـسـیـار اسـت

گــنــد و مــردار بــهــیـن درمـان سـت

چــــارهٔ رنـــج تـــو زان آســـان ســـت

خــیــز و زیــن بـیـش ،‌ره چـرخ مـپـوی

طــعــمـهٔ خـویـش بـر افـلـاک مـجـوی

نـاودان جـایـگـهـی سـخـت نـکـوسـت

بــه از آن کـنـج حـیـاط و لـب جـوسـت

مــن کــه صــد نــکـتـه ی نـیـکـو دانـم

راه هــــر بــــرزن و هــــر کــــو دانـــم

خــــانـــه انـــدر پـــس بـــاغـــی دارم

ونـــدر آن گـــوشـــه ســـراغــی دارم

خــوان گــســتــردهٔ الــوانــی هـسـت

خــوردنــی هــای فــراوانــی هـسـت

*********************

آن چــه ز آن زاغ چــنــیــن داد ســراغ

گــــنـــدزاری بـــود انـــدر پـــس بـــاغ

بــــوی بــــد رفـــتـــه ا زآن تـــا ره دور

مـــعـــدن پـــشـــه ، مـــقــام زنــبــور

نــفــرتــش گـشـتـه بـلـای دل و جـان

ســــوزش و کــــوری دو دیــــده از آن

آن دو هــــمــــراه رســـیـــدنـــد از راه

زاغ بـــر ســـفـــرهٔ خــود کــرد نــگــاه

گـفـت : خـوانـی کـه چنین الوان ست

لــایــق مــحــضـر ایـن مـهـمـان سـت

مــی کــنــم شــکـر کـه درویـش نـیـم

خــجــل از مــا حــضــر خــویـش نـیـم

گـفـت و بـشـنـود و بـخـورد از آن گـنـد

تـــا بــیــامــوزد از او مــهــمــان پــنــد

*********************

عــمــر در اوج فــلــک بــر ده بــه سـر

دم زده در نــــفــــس بــــاد ســــحـــر

ابـــر را دیـــده بـــه زیــر پــر خــویــش

حــیــوان را هـمـه فـرمـانـبـر خـویـش

بــــارهـــا آمـــده شـــادان ز ســـفـــر

بــه رهـش بـسـتـه فـلـک طـاق ظـفـر

ســـیـــنــهٔ کــبــک و تــذرو و تــیــهــو

تـــازه و گـــرم شـــده طــعــمــه ی او

ایــنــک افـتـاده بـر ایـن لـاشـه و گـنـد

بــــایــــد از زاغ بــــیــــامـــوزد پـــنـــد

بــوی گـنـدش دل و جـان تـافـتـه بـود

حـــال بـــیــمــاری دق یــافــتــه بــود

دلـــش از نـــفــرت و بــیــزاری ریــش

گیج شد ، بست دمی دیده ی خویش

یــادش آمــد کــه بــر آن اوج ســپــهـر

هــســت پــیـروزی و زیـبـایـی و مـهـر

فـــر و آزادی و فـــتــح و ظــفــرســت

نـــفـــس خـــرم بـــاد ســـحـــرســت

دیـده بـگـشـود بـه هـر سـو نـگریست

دیــد گــردش اثــری زیـن هـا نـیـسـت

آن چـه بـود از هـمـه سـو خـواری بود

وحــشــت و نــفرت  و بــیــزاری بــود

بــال بــر هــم زد و بــر جــسـت ا زجـا

گــفــت : کــه ای یـار بـبـخـشـای مـرا

ســال هـا بـاش و بـدیـن عـیـش بـنـاز

تـــــو و مــــردار تــــو و عــــمــــر دراز

مــن نــیــم در خــور ایــن مــهــمـانـی

گـــــنـــــد و مــــردار تــــو را ارزانــــی

گـــر در اوج فـــلـــکـــم بـــایـــد مـــرد

عــمــر در گــنــد بــه ســر نـتـوان بـرد

***********************

شـــهـــپــر شــاه هــوا ، اوج گــرفــت

زاغ را دیــده بــر او مــانــده شــگـفـت

ســـوی بـــالــا شــد و بــالــاتــر شــد

راسـت بـا مـهـر فـلـک ، هـمـسـر شد

لــحــظـه ای چـنـد بـر ایـن لـوح کـبـود

نـقـطـه ای بـود و سـپـس هـیـچ نـبود